ศาสตราจารย์ พระยาอนุมานราชธน (ยง เสถียรโกเศศ) นักปราชญ์และนักวัฒนธรรมสำคัญของไทย

jumbo jili

ศาสตราจารย์ พระยาอนุมานราชธน (14 ธันวาคม พ.ศ. 2431 – 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2512) นักปราชญ์และนักการศึกษาคนสำคัญของไทย ผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรมและเป็นหนึ่งในบุคคลสำคัญของโลกชาวไทย ประจำปี พ.ศ. 2531 ขององค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก)

สล็อต

ชาติกำเนิด
พระยาอนุมานราชธนมีนามเดิมว่า ยง เกิดเมื่อวันศุกร์ที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2431 ที่เรือนไม้หลังหนึ่ง ติดคูด้านใต้วัดพระยาไกร แถวโรงเลื่อยบริษัทบอร์เนียว ซึ่งตั้งอยู่ที่ ตำบลพระยาไกร อำเภอยานนาวา จังหวัดพระนคร (ซึ่งปัจจุบันคือแขวงวัดพระยาไกร เขตบางคอแหลม กรุงเทพมหานคร) เป็นบุตรของนายหลีกับนางเฮียะ มีชื่อเดิมภาษาจีนว่า หลีกวงหยง ต่อมา ได้เปลี่ยนเป็น ยง และได้รับพระราชทานนามสกุลจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวว่าเสฐียรโกเศศ ต่อมาวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2485 จึงได้รับพระบรมราชานุญาตให้ใช้ราชทินนามอนุมานราชธนเป็นชื่อสกุล
การศึกษา
เมื่ออายุราวห้าหกขวบได้เริ่มเรียนหนังสือกับบิดา โดยต้องตื่นตั้งแต่ตีห้ามาอ่านหนังสือ ครั้นอายุได้สักสิบขวบมารดาก็พาไปฝากเข้าโรงเรียนบ้านพระยานานา อยู่แถวใต้ปากคลองวัดทองเพลง เป็นนิวาสถานเดิมของพระยานานาพิพิธ บุตรชายคนหนึ่งของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ โรงเรียนนี้สอนทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เด็กชายยงเรียนได้เร็วมากกว่าคนอื่นเพราะได้เรียนหนังสือมาแล้วกับบิดา
ต่อมาจึงเข้าเรียนโรงเรียนอัสสัมชัญ พ.ศ. 2443 สมัยนั้นเรียนเป็นภาษาอังกฤษ มีสอนภาษาไทยบ้างสัปดาห์ละสองชั่วโมงเท่านั้น ได้เล่าเรียนจบชั้นมัธยม 4 พอขึ้นชั้นมัธยม 5 ก็ต้องออกจากโรงเรียน เพราะครอบครัวมีฐานะไม่ดี รวมทั้งมีพี่น้องหลายคนและพระยาอนุมานราชธนเป็นบุตรคนโต กระนั้นท่านกลับศึกษานอกระบบโรงเรียนและศึกษาตลอดชีวิต ด้วยมีนิสัยรักความรู้ กระทั่งได้ชื่อว่าเป็นนักปราชญ์คนสำคัญของไทย
การทำงาน
หลังออกจากโรงเรียนท่านได้เริ่มชีวิตการทำงานด้วยการไปฝึกหัดผสมยาที่โอสถศาลาของรัฐบาล และได้เรียนภาษาอังกฤษเพิ่มเติมในตอนกลางคืน แต่เมื่อมิได้รับเบี้ยเลี้ยง จึงลาออกไปทำงานโรงแรมโอเรียนเต็ล ได้เงินเดือนๆ ละ 60 บาท ทำได้ไม่ถึงปีจึงลาออกไปทำงานที่กรมศุลกากรในตำแหน่งเสมียน เงินเดือนๆ ละ 50 บาท ทั้งนี้เพื่อมีเวลาพักผ่อนมากกว่าและรับยกเว้นเกณฑ์เข้าเป็นทหารด้วย ที่กรมศุลกากร พระยาอนุมานราชธนได้พบนายนอร์แมน แมกสแวล ผู้เป็นทั้งหัวหน้าและเป็นผู้สอนภาษาอังกฤษให้พระยาอนุมานราชธนจนแตกฉาน รับราชการก้าวหน้ามาโดยตลอด และได้เลื่อนตำแหน่งจากขุน เป็นหลวง เป็นพระ ตามลำดับ
จนถึงปี พ.ศ. 2467 จึงได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาอนุมานราชธน มีตำแหน่งราชการในกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ถือศักดินา 1000
ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง มีเหตุต้องออกจากราชการในปี พ.ศ. 2476 ซึ่งขณะนั้นท่านดำรงตำแหน่งผู้ช่วยอธิบดี แต่สองปีถัดมา หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) ซึ่งเป็นอธิบดีกรมศิลปากรในขณะนั้น ได้ชวนให้กลับมารับราชการที่กรมศิลปากร และด้วยความรู้ความสามารถของท่านจึงได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นตามลำดับ ตำแหน่งสุดท้ายได้เป็นอธิบดีกรมศิลปากร ซึ่งภายหลังการเกษียณอายุราชการและการต่ออายุราชการหลายครั้ง จึงออกจากราชการมารับบำนาญ
ครอบครัว
พระยาอนุมานราชธน สมรสกับคุณหญิงอนุมานราชธน (ละไม อนุมานราชธน) สกุลเดิม อุมารัติ บิดาและมารดาแยกทางกันจึงอาศัยอยู่กับป้า ชื่อ แม่หมออี้ ซึ่งเป็นชีอยู่นิกายคริสต์คาทอลิก นางสาวละไมจึงเข้ารีตตามป้าไปด้วย
ความรักของพระยาอนุมานราชธนกับคุณหญิงอนุมานราชธนเป็นรักแรกพบ มีความประทับใจเมื่อแรกเห็นจึงพยายามทำความรู้จัก และขอคุณหญิงอนุมานราชธนแต่งงานโดยเหตุที่ว่าเธอเป็นแม่บ้านแม่เรือนรู้จักจัดการต่าง ๆ ให้เป็นระเบียบเรียบร้อย และคงปรนนิบัติมารดาและพี่น้องของท่านให้ได้รับความสะดวกสบายได้
ท่านมิได้จัดงานเลี้ยง เนื่องจากทางครอบครัวโดยเฉพาะมารดาไม่พอใจกับสะใภ้ที่เข้ารีตผู้นี้ คุณหญิงอนุมานราชธนท่านก็มีขันติอดทนอดกลั้นเป็นอย่างดี พระยาอนุมานราชธนก็มีความซื่อสัตย์ต่อภริยาเป็นอย่างยิ่ง มิได้มีภริยาอื่นเพิ่มเติมอีก
พระยาอนุมานราชธน และคุณหญิงอนุมานราชธน มีบุตรธิดาร่วมกัน 10 คน ดังรายนามต่อไปนี้
เด็กหญิงสมปอง อนุมานราชธน
นายสมจัย อนุมานราชธน
นางสมไสว เหราบัตย์
นางสมศรี สุกุมลนันทน์
นางสาวภัทรศรี อนุมานราชธน
ศาสตราจารย์มัลลี เวชชาชีวะ
นายญาณิน อนุมานราชธน
นายยรรยง อนุมานราชธน
พันตำรวจเอก บรรยง อนุมานราชธน
ศาสตราจารย์ แพทย์หญิงยุวัน อนุมานราชธน
หลังเกษียณอายุแล้ว ท่านก็ยังคงเขียนหนังสือและตำราออกมาอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะงานเขียนร่วมกับพระสารประเสริฐ (ตรี นาคะประทีป) ซึ่งมักทำงานด้วยกันโดยใช้นามปากกาว่า เสฐียรโกเศศ-นาคะประทีป เรียบเรียงหนังสือ ตำรา และวรรณกรรมอันทรงคุณค่าออกมาเป็นจำนวนมาก
พระยาอนุมานราชธนถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2512

สล็อตออนไลน์

บรรดาศักดิ์
18 มกราคม พ.ศ. 2454 เป็น ขุนอนุมานราชธน
28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459 เป็น หลวงอนุมานราชธน มีตำแหน่งในกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ถือศักดินา 600
22 ธันวาคม พ.ศ. 2463 เป็น พระอนุมานราชธน มีตำแหน่งราชการในกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ถือศักดินา 800
1 มกราคม พ.ศ. 2467 เป็น พระยาอนุมานราชธน มีตำแหน่งราชการในกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ถือศักดินา 1,000
9 พฤษภาคม พ.ศ. 2485 ลาออกจากบรรดาศักดิ์
16 เมษายน พ.ศ. 2491 กลับคืนมีบรรดศักดิ์เป็นพระยาอนุมานราชธนตามเดิม
ผลงานสำคัญ
ผลงานสำคัญของพระยาอนุมานราชธนในช่วงเวลา 80 ปีเศษแห่งชีวิตของท่านมีมากนับเป็นหนังสือได้มากกว่า 200 รายการ ดังปรากฏในเว็บไซต์ของคลังปัญญาชนสยาม ซึ่งเป็นเว็บไซต์เกี่ยวกับงานวรรณกรรมของประเทศไทย เรียงตามลำดับปีที่ตีพิม์เท่าที่ทราบดังนี้
ผลงานที่ทราบปีที่ตีพิมพ์
ปีที่ตีพิมพ์ที่ปรากฏเป็นปีตีพิมพ์ที่ทราบ มีหลายรายการที่มีการตีพิมพ์มาก่อนแล้ว เช่น หิโตปเทศ ที่ตีพิมพ์โดย “โรงพิมพ์ไท” มาตั้งแต่ครั้งแรกร่วมงานกับพระสารประเสริฐ หรือ “นาคะประทีป”
เรื่องคนมีประโยชน์ 2465
อุปกรณ์รามเกียรติ์ 2475
คำสอนของพระพุทธเจ้า งานแปล 2475
เรื่องไทย-จีน 2478
ตำนานศุลกากร 2482
วิจารณ์เรื่องประเพณีทำศพ 2482
เรื่องของชาติไทย 2483
ประติมากรรมไทย แปลจากต้นฉบับภาษาอังกฤษของ ศิลป พีระศรี 2490
นิรุกติศาสตร์ 2493
พระราชลัญจกรและตราประจำตัวประจำตำแหน่ง 2493
อธิบายนาฏศิลป์ไทย พร้อมด้วยคำนำเรื่องคีตศิลป์ 2494
เรื่องผีสางเทวดา 2495
เรื่องวัฒนธรรม 2496
ลัทธิของเพื่อน 2496
เรื่องแหลมอินโดจีนสมัยโบราณ 2497
ประเพณีและความรู้ทั่วไป 2498
เชื้อชาติ ภาษา และวัฒนธรรม 2498
กถาสริตสาคร (สาครเป็นที่รวมกระแสนิยาย) กถาบิฐและกถามุข แปลจากกาพย์ภาษาสันสกฤต 2499

jumboslot

• เลิกทาสในรัชกาลที่ 5 2499
  ศิลปสงเคราะห์ แปลจากต้นฉบับภาษาอังกฤษของ ศิลป พีระศรี 2500
  เทศกาลลอยกระทง เล่นสาดน้ำวันสงกรานต์ ประเพณีทำบุญสวดมนต์เลี้ยงพระ 2500
  ประเพณีไทยเกี่ยวกับเทศกาลเข้าพรรษา สารท ออกพรรษา 2500
  ประเพณีเก่าของไทย ว่าด้วยการเกิด การปลูกบ้านสร้างเรือน ว่าด้วยการตาย 2500
  ประเพณีการทำบุญสวดมนต์เลี้ยงพระ 2500
  วัฒนธรรมเบื้องต้น 2501
  ประเพณีเรื่องแต่งงานบ่าวสาวของไทย 2501
  ประเพณีเก่าของไทย 5 ประเพณีเนื่องในการตาย 2501
  กินโต๊ะจีน 2501
  บันทึกความรู้ 2502
  ประเพณีไทยเกี่ยวกับเทศกาล 2502
  ค่าของวรรณคดี 2503
  กามนิต ต้นฉบับแต่งโดยนักเขียนชาวเดนมาร์ก คาร์ล อดอล์ฟ เจลเลอร์รุป แปลร่วมกับ นาคะประทีป (โดยใช้ฉบับที่แปลเป็นภาษาอังกฤษโดย จอห์น อี โลกี) 2503
  เรื่องเจดีย์ 2503
  รสวรรณคดี 2504
  เรื่องอัศจรรย์ของโลก 2504
  โลกนิติ ไตรพากย์ 2504
  กวนอิม 2505
  ประเพณีเนื่องในเทศกาล 2506
  หิโตปเทศ การผูกมิตร การแตกมิตร สงคราม ความสงบ 2507
  วิวัฒนาการแห่งวัฒนธรรม 2507
  ประเพณีเนื่องในการแต่งงานและประเพณีในการปลูกเรือน 2507
  การศึกษาวรรณคดีแง่วรรณศิลป์ 2507
  วรรณคดีที่น่ารู้ 2508
  อาหรับราตรี 2509
  รู้ไว้ 2509
  ประเพณีเนื่องในการเกิดกับประเพณีเนื่องในการตาย 2510
  ประเพณีเบ็ดเตล็ด 2510

slot

-ฟื้นความหลัง 2510
ชีวิตชาวไทยสมัยก่อน 2510
ความสัมพันธ์ระหว่างศาสนาพราหมณ์ พุทธ และชิน ในแง่ประวัติศาสตร์ 2511
อัตชีวประวัติของพระยาอนุมานราชธน 2512
อารยธรรมยุคดึกดำบรรพ์ 2512
ท้าววิศวามิตร 2512
ประเพณีปลูกเรือน-แต่งงาน 2512
พันหนึ่งทิวา 2512